Wycieczka Śladami... Kleeberga (dzień 1)

Niedziela, 30 kwietnia 2017 · dodano: 04.05.2017 | Komentarze 17

dzień 1: śladami Kleeberga
dzień 2: śladami Sienkiewicza
dzień 3: śladami Kościuszki
dzień 4: śladami... resztek

Wszystkie zdjęcia w albumie Z Kleebergiem przez świat.
Na youtubie jest dostępny film dokumentalny z 2007 roku Kleeberg odszedł...Kleeberczycy zostali (cz.1, ale kolejne też są dostępne).

Żyrardów >>> Warszawa >>> Siedlce >>> Łuków - Świdry - Malcanów - Kolonia Domaszewska - Domaszewnica - Zofibór - Stanisławów - Hermanów - Wola Bystrzycka - Bystrzyca - Wojcieszków - Adamów - Zakępie - Juzefów Duży - Serokomla - Annopol - Kock - Wola Skromowska - Wólka Rozwadowska - Stary Antonin - las [MAPA]

Gminy już zaliczone (lubelskie);:
- miejska Łuków, wiejska Łuków
Gminy zaliczane (lubelskie):
- Ulan-Majorat, Wojcieszków, Adamów, Serokomla, Kock, Firlej

Aura:
Dosyć chłodno, choć na początku w Łukowie i kawałek za Łukowem gdy trochę wychodziło słońce, zaczęło robić się cieplej... ale potem przyszły chmury na dobre. Wiatr mniej więcej północny, więc jadąc z grubsza na południe mieliśmy w większości z wiatrem. Na południu, południowym wschodzie widzieliśmy chmury deszczowe, faktycznie gdzieś tam miało dziś padać i później trochę jakieś znikome mżawki się pojawiały (ale takie na granicy zauważalności), niestety potem pojechaliśmy za daleko na południe i z Serokomli do Kocka jechaliśmy prawie cały czas w regularnej mżawce i kropieniu (na szczęście nie był to jakiś porządny deszcz), a zwiedzanie Kocka pół na pół z deszczykiem... potem na szczęście przeszło.

Źródła internetowe:
Ponieważ często mi się zdarza, że przeglądając internet, mapy, książki itp. trafiam na miejsce które warto by odwiedzić, a potem będąc w okolicy zupełnie o tym nie pamiętam, postanowiłem zrobić sobie prywatną mapkę i zaznaczać takie miejsca. Zimą trochę przeglądałem stron internetowych i naniosłem na nią trochę takich miejsc, głównie mogił i cmentarzy wojennych (ale nie tylko) z linkami do opisów, zdjęć ułatwiających ich zlokalizowanie (np. na cmentarzu parafialnym itp). Teraz właśnie jeździliśmy po terenie tak rozpracowanym, oto główne źródła z których tu korzystałem:
- Zastawie i Ziemia Łukowska - poświęcona ziemi łukowskiej, przydatna na pierwsze dwa dni, kiedy jeździliśmy głównie po powiecie łukowskim, tutaj min. wpis ze szlakiem cmentarzy i pomników bitwy pod Kockiem 1939, czy Powstania Styczniowego, poza tym chyba każdy cmentarz parafialny jest tam opisany ze zdjęciami bardziej interesujących mogił, często z ich lokalizacją oznaczona na zdjęciach satelitarnych.
- Przewodnik po ostatniej bitwie kampanii 1939 r. (pdf) - z tego nie korzystałem przed wyjazdem, znalazłem dopiero przygotowując relację z wyjazdu, linkuję bo dosyć dokładnie opisany jest teren walk miejscowość po miejscowości i miejsca które można tam obejrzeć. Także trochę zdjęć archiwalnych (np. kwatery w Adamowie).
- www.kazikpaciorek.pl - na tej stronie są miejsca pamięci z terenu powiatu garwolińskiego, przydatna była zwłaszcza trzeciego i trochę czwartego dnia
- Złe miejsca dla ślimaków - byliśmy na północnym skraju zasięgu tej strony (a poza tym większość dublowała dwie poprzednie strony, ale pomagała dokładniej ustalić lokalizację miejsc), niestety przed wyjazdem okazało się że strona jest uszkodzona, więc opisy miejsc, i większość zdjęć były niedostępne... na szczęście miejsca te zostały przez autora zaznaczone na mapach Google, więc miałem zaznaczoną lokalizację i jedno zdjęcie... oto kilka z nich - I wojna, powstania, martyrologia XX wieku (tam jeszcze są ze 2-3 mapy)
- internetowa baza grobów wojennych ROPWiM - strona ta była bardzo przydatna we wszystkich rejonach kraju, mimo że dosyć niekompletna (w niektórych powiatach i gminach faktycznie dużo obiektów było w bazie, ale w wielu innych nieliczne lub nawet wcale)... niestety strona padła ofiarą "dobrej zmiany", ROPWiM została zlikwidowana w 2016, a jej kompetencje rozdzielono między IPN i Ministerstwo Kultury. Zimą strona jeszcze działała jako archiwalna, ale teraz już jej nie ma.


No dobra, ale do rzeczy - rano o 8:00 wsiadamy do pociągu, nieśmiertelny EN57.



Tutaj pora na dowcip z taaaką brodą - wpada babinka w ostatnim momencie na peron, a tam stoi jakiś pociąg, więc pyta faceta siedzącego na ławce:
- Jaki to pociąg?
- Żółty.
- Dokąd?
- Do połowy.
- Na Tłuszcz on?
- Nie, na elekstrykę.

Żółtki już nie są żółtkami, bo nie mają malatury niebiesko żółty, ale zmienić na "zielony" albo "biały" i będzie ok.

W Warszawie na Zachodniej przesiadamy się na Flirt do Siedlec - wjeżdża tylko jednostka, a on ma tylko jedno trzystojakowe miejsce na rowery... jako że wsiadaliśmy na pierwszej stacji, to zajęliśmy spokojnie dwa z nich (nie korzystając jednak ze stojaków - dla obładowanych rowerów słabo się nadają), potem wsiadł jeszcze jeden rowerzysta i się dostawił (też jechał do samych Siedlec), a później jeszcze dwóch i dla nich nie było miejsca, więc stali w przejściu (ale daleko nie jechali), poza tym na innych pomostach jeszcze ze dwoje rowerzystów się przewinęło na innych pomostach, ale też tylko podjeżdżających kilka stacji. Szczęście że pogoda taka sobie, bo obłożenie rowerowe by było większe.

Poza tym po praskiej stronie Warszawy zaczął się klimat lokalny - na Wschodniej dosiadło się dwóch żuli, jeden jeszcze jako tako, ale drugi już nieźle nawalony, na starcie omal nie zbił szyby rzucając na półkę pod sufitem plecak z akumulatorem. Potem a to puszczali disco polo ze smartfona, a to obalali ćwiartkę, a to dzwonili do znajomych żeby się do nich wbić, a jak się umówili to ten nawalony przekonywał że mają na miejscu aż 10 minut to zdążą jeszcze obalić jedną ćwiartkę, a on wie gdzie jest otwarty sklep, a to namawiali się żeby podjechać do znajomego który im podpadł i ukraść mu szpulę kabla.... wysiedli w Mińsku.

Ci byli zajęci sobą, ale przypadku żuli bardziej się narzucających, czepiających i agresywnych lavinka ma sposób, bo a to wspomina że ojca pochodzącego ze Stalowej, a w przypadku np. młodzieży kibolsko-patriotycznej wspomina o dziadku powstańcu warszawskim... i jest szacun, spokój itp.



W Siedlcach przesiadka na pociąg do Łukowa - już stał i to na tym samym peronie. Znów modernizacja EN57, ale nowsza... były stoliki na trzecie śniadanie.



I już skoroświt w południe jesteśmy na dworcu w Łukowie. W Łukowie już byliśmy, dziś przejeżdżamy nie zwiedzając dokładnie, bo nie mamy na to czasu.



Sienkiewicz pod muzeum... hej, ale śladami Sienkiewicza będzie dopiero jutro! Rzeźba powstała podczas pleneru rzeźbiarskiego (info) zorganizowanego w 2016, czyli w setną rocznicę śmierci pisarza (z tej okazji 2016 był rokiem Sienkiewicza)... poza tym jest to pierwszy ślad działalności Łukowskiego Ośrodka Rzeźby Ludowej, przejeżdżając przez wsie powiatu łukowskiego nieraz trafimy na pojedyncze rzeźby, lub całe ich grupy. O ośrodku można przeczytaj - tutaj, tutaj, a tu o artystach.



Pomnik żołnierzy radzieckich, trzeba focić takie pomniki bo nie wiadomo ile jeszcze postoją.



Kaplica na cmentarzu



A za nią mogiła powstańców styczniowych. Na cmentarzu w kwaterze L i Ł są też mogiły żołnierzy poległych w 1939, ale że jest ich sporo i jeszcze rozproszone, to odpuszczamy dziś sobie ich odnalezienie (tutaj informacja o nich).



Łukowska koparka nas żegna i zaprasza ponownie.



Zofibór - drewniany kościółek , jako że trwa  trwa msza, to tylko szybkie fotki i jedziemy dalej.




Z tym panem mijamy się parę razy i jedziemy tą samą trasą dosyć długo, albo my go wyprzedzamy, albo on nas gdy przecieramy opony po przejechaniu przez szkło, albo gdy robi nam się za ciepło (słońce wyszło) i się przebieramy.



- A teraz jedziemy na miejsce gdzie spadł Karaś*.
- Co???
- A spadł na Marianów**.
- Ojej, biedny Pan Marian, jemu zawsze coś na głowę spadnie, jak nie cegła to ryba.

*) - lavinka nie była za bardzo w temacie przedwojennych samolotów
**) w zasadzie między Wolą Bystrzycką a Marianowem

A oto pomnik, przy nim droga w las, na którego skraju z drugiej strony jest miejsce gdzie spadł samolot.




Tam są głazy z nazwiskami lotników, którzy tu zginęli. Tutaj robimy sobie większy postój.



Stada bocianów



Kościół i plebania w Wojcieszkowie




A na cmentarzu mogiła lotników z Karasia.



A nieco dalej wgłąb pierwsze mogiły Kleeberczyków na trasie, czyli żołnierzy Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Polesie" gen. Kleeberga, którzy zginęli w październiku 1939 w czasie bitwy pod Kockiem, ostatniej bitwy wojny obronnej w 1939.





A w grobie, który było widać za drogowskazem spoczywa jedna z żon Sienkiewicza... w ogóle z jego żonami to łatwo się pomylić która była która, bo każda z trzech żon miała na imię Maria. Tak wybierał z przyzwyczajenia żeby mu się imię nie myliło, czy co? (Edit: malarz uzupełnił że tych Marii było w sumie pięć, bo jeszcze z Marią Radziejewską miał romans, a z Marią Keller był zaręczony).



Zmieniamy gminę.



A w Adamowie na cmentarzu trzy kolejne mogiły zbiorowe Kleeberczyków.





I jeszcze taki prawosławny grób.  W Łukowie na cmentarzu też są groby prawosławne, ale nie bardzo mieliśmy czas ich szukać.




Sądząc po dacie - pomnik odzyskania niepodległości.



Kościół i tablica na nim.





I zegar słoneczny na ryneczku, a poza słońcem także planety wewnętrzne... ciekawe, Merkury jest zbudowany z sera?




Kościółek w Zakępiu



W Józefowie Dużym mały skok w bok do miejsca pamięci



Tutaj w 1940 zostali zamordowani mieszkańcy okolicznych wsi (informacja z tablicy)




Przy białym krzyżu jest dodatkowo wygrodzony pas ziemi, być może to była mogiła zbiorowa (szczątki ekshumowano w 1956 na cmentarz w Serokomli).



Cmentarz w Serokomli, o tutaj są teraz mogiły mieszkańców zamordowanych w Józefowie.




A obok mogiły Kleeberczyków.




Kościół w Serokomli



A naprzeciwko jedna ze wspomnianych rzeźb. Kleeberczyk?



W mżawce, siąpieniu i kropieniu docieramy do Kocka i zwiedzanie zaczynamy od pomnika gen. Kleeberga.



Jakby ktoś miał uwagi (krytyczne) co do tego jak salutuję, to wyjaśniam że to celowe, pokazuję bowiem jak Kluska robi Baaacność!



A lavinka przymierza się do kos na sztorc... a właściwie co to jest? Kosy nie, lance też nie bardzo... bagnety? Ale na takim drzewcu?



Stamtąd jedziemy do Biedronki uzupełnić nabyć świeże pieczywo na jutro i wodę na gotowanie na biwaku.

A potem na cmentarz Kleeberczyków - tablice informacyjne: mapa i krótkie kalendarium bitwy, ostatni rozkaz gen. Kleeberga, o cmentarzu. (Edit: zdjęcia archiwalne cmentarza na fotopolska i dwa w albumie na stronie miasta Kock)






Tutaj spoczywa też sam gen. Kleeberg, który zmarł w 1941 w niewoli i w 1969 jego szczątki zostały przeniesione na cmentarz jego żołnierzy. Tylko pod którym nagrobkiem jest pochowany? (Edit: ze zdjęć archiwalnych na fotopolska wynika, że pod tym nowym przy pomniku, jest tam zdjęcie z 1969 jeszcze z gładką płytą nagrobną).