Szukając Śladów Olędrów

Niedziela, 22 lutego 2015 · dodano: 24.02.2015 | Komentarze 2

Pojechałem na północ poszukać dwóch cmentarzy olęderskich... właściwie najchętniej bym w tym samym celu pojechał na zachód od Bzury (mam tam do odszukania trzy cmentarze), ale tam jest sporo odcinków gruntowych, a gruntówy są teraz w sporej części bardzo błotniste.

Zacząłem kapliczkowo - ta maryjska i Jezus są nowe, osadzone na starym kamieniu kapliczkowym, podejrzewam że mógł na nim by ć kiedyś osadzony żeliwny krzyż.



Brochów - ponieważ była msza, to kościół i okolice były totalnie zastawione samochodami, nijak się sensownego zdjęcia nie dało zrobić, no to w zamian Maryjka.



I jeszcze kapliczka słupowa na końcu Janowa.



Wilcze Śladowskie (o wsi w katalogu zabytków osadnictwa holenderskiego: link). Tu mogło być gospodarstwo olęderskie, położone jest bowiem tak, jak zakładali gospodarstwa Olędrzy -  z wykorzystaniem rzeźby terenu, a konkretnie na skraju wydmy, wyżej niż sąsiednie łąki. Są jeszcze resztki płotku, co świadczy że jeszcze nie tak dawno ktoś tu mieszkał... ale już raczej Polacy, po wysiedleniu Olędrów po II wojnie. Gospodarstwo jest też zaznaczone na mapie, a także dwa sąsiednie których już nie ma, pewnie zostały wykupione przez Kampinoski Park Narodowy, bo to już na jego terenie.





Ten fundament jest ciekawy, bo jest na stoku i sam nie trzyma pionu tylko mocno opada w dół.



Pra opona rowerowa.



Kanał Kromnowski z mostkiem i jazem





Tak dojechałem do Nowej Wsi Śladów (link), początkowo śladów Olędrów nie znalazłem... tylko ślad Jagiełły.



Ale zaraz za szkołą znalazłem i cmentarz.






Myślałem, że na tym cmentarzu jeszcze nie byłem... aż do momentu gdy zobaczyłem tabliczkę na tym krzyżu (drewnianym, jakby kto się pytał). Otóż kiedyś już wrzucałem ją na bloga - link




Dalej szukam śladów na przystanku... Śladów (link), a właściwie ta część wsi nazywa się Śladów Nadwiślański



I tak oto znalazłem kapliczkę... niestety nie datowaną, więc nie wiem czy Olęderską



Śladów wojny też nie brakuje






Wisła... ech, szkoda że nie ma tu promu do Czerwińska (oraz że ten w Secyminie już nie kursuje). Z Wyszogrodu dojazd do Czerwińska jest koszmarną drogą krajową 62, a bocznymi gruntówami tylko częściowo da się objechać.



Wał, którego Olędrzy nie potrzebowali, po prostu cay ten teren po lewej zalewało (czasem dwa razy do roku), a oni przenosili się na strych.



Jeszcze cmentarzyk w Kromnowie... Zaledwie dwa nagrobki mają zachowane napisy, jednak żeby je odczytać, trzeba by kamieni oczyścić z mchu.




A ten kamień zapewne służył do osadzenia krzyża.



No cóż pora wracać... jeszcze kapliczka po drodze



Przez chwilę bałem się, że będę musiał spory kawałek objeżdżać, bo tabliczka "most zamknięty" przypomniała mi że w Szczytnie most na Utracie był ostatnio w remoncie... ale znaku "brak przejazdu" nie było, a z naprzeciwka nadechały dwa samochody. Ufff, jednak już jest nowy most.

I Maryjka w Szczytnie, która wróciła odnowiona... to znaczy zdjęto z niej łuszczącą się farbę.

7 osób na cmentarzu (nie licząc kota)

Sobota, 21 lutego 2015 · dodano: 23.02.2015 | Komentarze 5

Wyruszyliśmy na cmentarz w Borzymówce... z postojami w Miedniewicach (klasztor), Babskim Borku (jeziorko), Czerwonej Niwie (sklep) i Kurdwanowie (kościół).





Rzeczka Sucha... w tym miejscu podwójnie Sucha.



Na cmentarzu zastaliśmy Łukasza, panią sąsiadkę i kota. Po fajrancie startowym (kawa, pączek, drożdżówka), dorzuciliśmy solidnie do ogniska, w związku z tym żeby nie zrobiło się zbyt duże, rozpaliliśmy drugie.

Na poniższych zdjęciach to wszystko było zeszłej jesieni w gęstych krzakach... wszędzie gdzie ziemia jest ciemna, aż do tej jaśniejszej trawy w głębi drugiej fotki.




Ta kupka zaraz zasili drugie ognisko... i te krzaki z prawej też



Wszyscy pracują, a lavinka pije herbatę



No dobra, koniec fajrantu... pora na przerwę obiadową! A więc kiełbaska. Nie kocie, to nie dla ciebie.






W międzyczasie przybył Przemek z drugą piłą, a gdy już się zbieraliśmy dojechał Jacek z synem i trzecią piłą. Poniżej na zdjęciu prawie cała ekipa (tylko bez pani sąsiadki).



Mimo że lavinka poganiała, to nie udało się wrócić przed zachodem Słońca.



W drodze powrotnej zatrzymaliśmy się na mostku, lavinka zeszła po schodkach i... odkryła stary reper wodowskazowy! Został on wyprodukowany w 1946 roku (zamontowany mógł zostać później) i ma numer 187. Na starym blogu pocztówkowym był już kiedyś podobny reper o numerze 1503 z 1975 roku, ale wtedy już nie PIHM a IMGW: link

Cyklogrobbing pod Grójcem

Niedziela, 15 lutego 2015 · dodano: 16.02.2015 | Komentarze 6

Mroźny poranek... jadę na wschód generalnie pod wiatr, który się wzmaga, by wrócić już z silnym wiatrem w plecy.




Za Mszczonowem jeszcze trochę zimy leży na polach



Wiatr się wzmagał, a ja jeszcze zyskiwałem na wysokości wjeżdżając  na Dach Mazowsza Zachodniego (w Osuchowie jest najwyższe wzgórze Wysoczyzny Rawskiej), więc zaczęło mi się robić zimno i musiałem cieplej się ubrać.

Osuchów - dawna gorzelnia



Punkt piknikowy w Osuchowie... niestety obok jest ścinka, ciężki sprzęt zamienił polankę w pole zamarzniętego błota... ściana lasu, który dawał ochronę przed wiatrem lub słońcem, została wycięta. Szlag by to, a to było takie dobre miejsce na postój :-/



W dolinie Jeziorki



Takie tam echa wyborów samorządowych



No i pierwszy cmentarz w Głuchowie nad Jeziorką.




I drugi zaraz obok w Szczęsnej.  Cementowa tablica z takiego samego szablonu.





Grójeckie Koloseum



Pomnik na placu w Grójcu... i orzełek dla wariaga




Ratusz



I grójecki drewniak w sąsiedniej uliczce



No dobra, wracamy do cmentarzy, a że w Grójcu jest więcej niż jeden, to oto cmentarz przy Mogielnickie. Kwatera z 1939, kilka tablic z listą poległych w tym dwie poświęcone załodze Karasia (przy okazji link do strony z grobami i pomnikami lotników - Niebieska Eskadra). Tuja mocno się rozrosła, sprawiając że aby odczytać całość potrzebny jest jakiś przedłużacz ręki.





Ten sam cmentarz, kwatera z I wony




Tuż obok kirkut, który jest wąski, ale bardzo długi. Mogiła zbiorowa z II wojny.






Jeszcze jeden pomnik, ale nie byłem w stanie przeczytać co tam jest napisane. Dalej są krzaki... jak to niestety bywa w takich miejscach straszliwie zaśmiecone, mimo że to nadal część cmentarza i resztki nagrobków się znajdą. Ponadto na tę  zadbaną część kirkutu są wyrzucane wypalone znicze i stare kwiaty z cmentarza katolickiego.



Grójecki dualizm



Maryjka z Wilczogóry



I dworek po sąsiedzku.

Cyklogrobbing z niespodziankami

Sobota, 14 lutego 2015 · dodano: 16.02.2015 | Komentarze 5

Pogoda ładna, to z lavinką wybraliśmy się na rundkę po okolicy... a na Bielniku u kaczek od kilku dni goszczą łabędzie.



Pierwsza rozwałka w krużgankach w Miedniewicach



I jedziemy dalej



A oto i pierwszy cmentarz pod Wolą Szydłowiecką... dróżką obok przejeżdża jakiś samochód, zatrzymuje się i słyszymy okrzyk "Meteor i lavinka!" Okazało się, że to Jacek oprowadza dziewczynę z Bolimowskiego Parku Krajobrazowego po okolicznych cmentarzach wojennych.



Dalej planowali odwiedzić inny pobliski cmentarz, my zresztą też. A że dotrzeć tam niełatwo - wygodną drogę leśną od północy odcięła autostrada, a z innych stron trzeba się sporo przedzierać przez krzaki i skakać przez rów. My jednak znamy aktualnie optymalną ścieżkę, taką że przez rów skakać nie trzeba... wystarczy tylko nie spaść z jego skarpy. Poprowadziliśmy więc resztę do cmentarza.



Tam się pożegnaliśmy, bo my jeszcze zrobiliśmy sobie kolejną rozwałkę i szukaliśmy skrzynki.



A poza tym miejscami w lesie jeszcze ostatnie płaty śniegu... ulepiłem więc bałwanka... czyżby ostatni bałwanek tej zimy?





O Jacka dowiedzieliśmy się że Łukasz jest na cmentarzu w Borzymówce i walczy z krzakami. Postanowiliśmy więc zmienić plany i choć na chwilę tam podskoczyć (o już było dobrze po południu) wspomóc naszymi dwiema parami rąk.



Na miejscu niespodziewajka... okazało się że pień z kapliczką na rogu przewrócił się w czasie wichury, a starsza pani mieszkająca znalazła skrzynkę. Hmmm, dziwne... moja skrzynka cmentarna znajduje się w innym miejscu, a tam była mobilna kapliczkowa, którą faktycznie niedawno umieścił tam Dombie, ale dopiero co czytałem logi że Plebek ją stamtąd zabrał (ponoć zamokła i logbook zmienił się w pulpę).

Gdy otrzymałem skrzynkę do ręki, okazało się że to skrzynka kapliczkowa i to w dobrym stanie... tylko co znalazł Plebek? Podejrzewam że był tam już po przewróceniu kapliczki i znalazł jakiś śmieć keszopodobny.



No dobra, wracamy bo się ściemnia.

W 4 śnieżyce do Janisławic

Sobota, 7 lutego 2015 · dodano: 08.02.2015 | Komentarze 24

Rano wyruszałem pod wiatr, chciałem więc jak najszybciej dojechać, bo wiatr cały czas ię wzmagał i najsilniejszy miał być w nocy. Pocieszeniem było to, że powrót miał być z coraz silniejszym wiatrem. Niestety rano okazało się że pada śnieg, zrobiło się mokro i nieprzyjemnie... miałem chwilę zwątpienia, dlatego też trochę niemrawo się zbierałem, ale w końcu wyruszyłem. Do Puszczy Mariańskiej w padającym śniegu, drogi mokre, obrzydliwe... ale dalej śnieg nie padał, a drogi coraz suchsze, jakby tutaj rano też nie śnieżyło.

Ja jeszcze zrobiłem sobie mały postój na przedmościu w Kamionie, oto pozycje rosyjskie z 1914/15



A gdzieś tam w dole niemieckie



A oto skarpa... widać że Rosjanie mieli dobre pozycje - wykopane w suchym piasku mazowieckim, na skarpie górującej nad okolicy, podczas gdy Niemcy musieli się okopać w podmokłym terenie doliny Rawki.



A oto i Rawka.



Za Rawką warunki drogowe były już bardzo dobre, tylko wiatr coraz silniejszy zwłaszcza że tereny bardziej otwarte, a w Rawiczowie dorwała mnie kolejna śnieżyca - krótka ale intensywna.




Dojechałem do Żelaznej... co ciekawe ta wieś zawsze mi się myli z Godzianowem, może dlatego że nieco podobny jest układ skrzyżowania (choć kościół inny i po drugiej stronie ulicy położony, za to cmentarz podobnie) i omal nie przejechałem sklepu w którym chciałem zrobić postój, bo myślałem że jest na skrzyżowaniu w środku wsi.

W sklepiku pobrałem labirynt dla Kluski będący reklamą chlebka z Michowic. Chlebek może bym i nabył, ale był tylko krojony, nabyłem więc bułkę z jabłkiem (nie wiem czy z Michowic), oraz ciasteczka. Ze sklepu wyszedłem prosto w kolejną intensywną śnieżycę, która jednak szybko przeszłą. Wkrótce jednak znów zaczęło popadywać, niezbyt intensywnie, ale za to do samych Janisławic... może przez to, rypiąc pod wiatr (coraz ciężej się jechało) za mało zwracałem uwagi na drogę i przegapiłem skręt do Janisławic i dojechałem do... Michowic. Przejeżdżałem też obok tego miejscowego młyna-piekarni cukierni.



Na szczęście nie zawróciłem, tylko postanowiłem się jakoś przebić gruntówami... okazało się że zostały wyasfaltowane i miałem super skrócik.



Oto i Janisławice. Założyem skrzynkę, którą planowałem od ponad roku, a od pół roku mam nawet gotową, zrobiłem rozwałkę na przystanku (osłonięty od wiatru z 3,5 strony), a potem trochę jeszcze poniuchałem po okolicy.

Co do kościoła i wsi - Janisławice zostały lokowane na prawie niemiecki w 1330 roku przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Janisława. Tereny te należały wtedy do arcybiskupów gnieźnieńskich (a dokładnie do kasztelanii łowickiej). Pierwszy kościół wybudowano w XIV wieku (pierwsza wzmianka o nim jest z 1375).

Obecny kościół został wybudowany ok. 1500 roku, składał się wtedy z prostokątnej nawy (10x11 metrów), trójbocznie zamkniętego prezbiterium i być może drewnianej zakrystii. Obecna, murowana zakrystia została wybudowana w XVII lub XVIII wieku, w 1827 południową kruchtę, a w 1914 zachodnią. Jest jeszcze drewniana dzwonnica na terenie dawnego cmentarz, który jak to w starych kościołach, znajdował się na terenie kościoła, i dopiero potem powstał obecny 200m dalej.

Jest to kościół tzw. typu mazowieckiego... niewiele wiem na ten temat, zresztą nic dziwnego, skoro znane są ponoć tylko cztery kościoły tego typu i to tylko dwa istniejące (Janisławice, Bukówno, a nie istnieją już we wsiach Białynin i Długa Kościelna).

linki:
- kościół w Janisławicach
- parafia w Janisławicach do XVIw. (pdf do ściągnięcia)
- fanpage parafii na Facebooku - min zdjęcia wyposażenia wnętrza kościoła i mieszkańców w strojach ludowych na procesji



Przed kościołem stoi figura Chrystusa, a pod nią tabliczka ufundowana na pamiątkę ukończenia Wojny Europejskiej i wskrzeszenia Naszej Ojczyzny (klik w tabliczkę - powiększenie)





Opuszczona szkoła wiejska...jest nawet kamień węgielny







Skoro jesteśmy tutaj, to warto jeszcze wspomnieć o kulturze janisławickiej, termin wziął się od odkrytego w  1937 grobu sprzed ok. 7500 lat, ze środkowej epoki kamienia (będącej okresem przejściowym między epoką kamienia łupanego a epoką kamienia gładzonego). W grobie znaleziono szkielet mężczyzny pochowanego w pozycji siedzącej, znaleziono przy nim 47 wyrobów z kości, rogów lub zębów różnych zwierząt (tura, dzika, bobra, sarny, łasicowatych) i 43 z krzemienia.
- człowiek z Janisławic - bardzo dużo informacji o odkryciu archeologicznym w Janisławicach

Jadę dalej - kapliczka z 1909



Maryjka z międzywojnia



Ruiny gospodarstwa w krzakach, ciekawa jest ta tabliczka w piwniczce, oraz reper na wiejskiej chałupie!








Mazowieckie Muzeum Żulii i Menelstwa prezentuje wystawę szkła użytkowego.



Z wiatrem jechało sie faktycznie dobrze, chociaż byłem zmęczony tym rypaniem pod wiatr. Nawet zastanawiałem się momentami czy nie ustał, ale wystarczyło wykręcić na północ i dostawałem bocznym podmuchem. Im bliżej Żyrardowa, tym bardziej mokre drogi, ale w normie, śnieg już nie padał.

Wieczorrem po mieście

Piątek, 6 lutego 2015 · dodano: 07.02.2015 | Komentarze 7

Najpierw odprowadziliśmy Kluskę z babcią na pociąg do Warszawy, a potem wróciliśmy do domu i jeszcze wyszliśmy zrobić rowerowo pętelkę, przy okazji serwisując i znajdując skrzynki.

Nakarmić gołębie

Środa, 4 lutego 2015 · dodano: 04.02.2015 | Komentarze 9

- Tata, jestem jus gotowa.
- A ja jeszcze nie, robię się na bóstwo.
- Jakie?
- Na Thora... do stu beczek skisłego oleju, gdzie mój młot bojowy i szczotka do brody!

odkąd jest trochę śniegu, udaje się Klusce założyć rękawiczki, mówiąc że dostanie kulkę śniegu, a ostatnio to muszą być dwie połączone w mikrobałwanka.



Krótka przejażdżka do parku, żeby nakarmić kaczki... kaczek jdnak nie nakarmiliśmy, bo wszystko wyżarły gołębie




No i poleciaaałyyy...



No  to lecimy i my

Przygotować się na wizytę kajzera

Wtorek, 3 lutego 2015 · dodano: 04.02.2015 | Komentarze 22

Z okazji tego, że dokładnie sto lat temu trwały walki nad Rawką i Bzurą, połączyliśmy skrzynki w tym temacie (głównie cmentarne) w GeoŚcieżkę Wojna pozycyjna nad Rawką i Bzurą. Zakładamy też kolejne skrzynki przy okazji setnych rocznic ważnych dla tego odcinka frontu wydarzeń... oto na przykład 7 lutego 1915, w Kompinie i Nieborowie cesarz Wilhelm II wizytował 9 Armię. Pojechałem więc zasadzić skrzynkę w tym temacie.



Nim dojechałem do Bolimowa, zrobiła się przepiękna pogoda...  jak przyjemnie było dzisiaj robić rozwałki. A oto i Rawka



Aleja - pomnik przyrody przy drodze do Nieborowa




Kościół w Nieborowie




Stary, drewniany krzyż z okresu międzywojennego





Zahaczyłem o cmentarz ewangelicki w Karolewie, poszukać miejscówki na kolejną skrzynkę. Cmentarz został w ostatnich latach uporządkowany i ogrodzony, są tu trzy groby niemieckich zołnierzy (podchorążego, podporucznika i kapitana)... to znaczy tyle się zachowało, być może pochowanych jest więcej. O cmentarzu: link1, link2

Tą dróżką przejeżdżała jakaś pani na rowerze (z siekierą w koszyku), okazało się że mieszka zaraz obok i że ona i jej mąż wzięli się za uporządkowanie cmentarza (inni mieszkańcy wsi im pomogli) i teraz dbają o niego (grabią liście, robią opryski przeciwchwastowe). Dowiedziałem się, że kiedyś ponoć był tu grób polskiego żołnierza z 1939, ale że tablicy teraz nie znaleźli i pytanie czy zginęła, czy też grób został przeniesiony.








Parę krajobrazów po drodze.





Skrzynkę kajzerowską udało się zasadzić, znalazłem nawet miejscówkę na większą z tych skrzynek. A tutaj widać testowanie różnych typów maskowania/ozdabiania skrzynek.

Nad Pisię Gągolinę

Poniedziałek, 2 lutego 2015 · dodano: 02.02.2015 | Komentarze 10

Styczeń mimo dobrego początku, rowerowo był słaby... bo babcia nam wyjechała i przez większość miesiąca byliśmy sami z Kluską, a to dziecko dwie osoby potrafi wykończyć bez problemu i jeszcze ma siłę. Poza tym pogoda była taka sobie, aż nie chciało się wychodzić na rower.

Dzisiaj warunki na drogach raczej dobre - asfalt czysty i suchy, tylko na bocznych drogach zdarza się lód i śnieg, śnieg jest też na gruntówach, a na śmieszce rowerowej na Jaktorowskiej śnieg, lód, breja i pioch (w środku miasta cpr-y są ok, bo odśnieżone).

Po drodze sprawdziłe skrzynkę lavinki, gdzie było ostatnio nieznalezienie, okazało się że skrzynka cały czas jest. Potem nad Pisię, gdzie przy mojej skrzynce Werrona zostawiła mi pudełka z Ikei idealne do reaktywacji jednej ze skrzynek filipsa, która ostatnio zginęła. Próbowałem ulepić GeoBałwanka (czyli bałwanka ze skrzynką w środku)... śniegu trochę było na drodze leśnej, ale chyba za mało jak udało mi się dolepić trochę większą kulkę to toczenie powodowało jej zmniejszanie a nie na odwrót. Po dłuższych próbach w końcu sobie odpuściłem.