Po Pruszkowie z buta - wycieczka paszportowo-kolejowo-martyrologiczna

Wtorek, 5 sierpnia 2014 · dodano: 07.08.2014 | Komentarze 2

Załatwiamy Klusce paszport i okazało się, że w Żyrku już od jakiegoś czasu się nie da, tylko musimy jechać do Pruszkowa lub Warszawy. Kopsnęliśmy się więc do Pruszkowa. Próbowaliśmy wcelować w jakiś nieco chłodniejszy dzień (co się udało), bo w upale nic więcej byśmy nie obskoczyli... początkowo chcieliśmy podjechać z rowerami, ale prognozy były niepewne i było ryzyko zlewy, więc zabraliśmy parasolki i pojechaliśmy bez rowerów.

I oto wysiadamy w Pruszkowie




Krótki spacer do punktu paszportowego




Wypełnienie i złożenie formularza... kolejki szczęśliwie nie było, bo w sierpniu to już pewnie mało kto załatwia paszport. No i jesteśmy wolni, a zatem w drogę. Po drodze pomnik... tutaj był kiedyś zachowany fragment muru, który otaczał park, a pod którym w czasie wojny rozstrzeliwano mieszkańców. Mur został zburzony, a to co widać, to zbudowany na nowo pomnik... jakby nie można było muru rozebrać i postawić kilka metrów w bok.



Myk przez park i rozwałka kawowo-kanapkowa przy rzeźbach... jedna z rzeźb okazała się kolejowa z torami i tunelem!




Myk pot torami z rurową prowizorką z powodu remontu torów i mostu



A to co? Reper! Identyczny jak te w Żyrardowie... i te co odkryłem też w Błoniu.




Docieramy do terenu dawnych Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego (powstałych w 1897 roku) im. Hồ Chí Minha (od 1969 r.)

We wrześniu 1939 roku Niemcy zorganizowali tu obóz przejściowy dla polskich żołnierzy, w 1941 obóz pracy dla Żydów po likwidacji pruszkowskiego getta, w międzyczasie warsztaty funcjonowały jako... Warsztaty Naprawcze Wagonów (Ostbahnausbesserungswerke), a w końcu w 1944 po wybuchu Powstania Warszawskiego był tu obóz przejściowy Dulag 121 (Durchgangslager 121 Pruszków) dla ludności cywilnej stolicy, przez który przewinęło się kilkaset tysięcy osób.

Na początek zwiedzamy muzeum



A potem wbijamy się na teren na którym obecnie znajdują się różne firmy, magazyny itp. Od razu natykamy się na wartownię wykonaną z wieżyczki zdobycznego radzieckiego pociągu pancernego, który tutaj skierowano do naprawy... co ciekawe niemal identyczne wieżyczki miał polski pociąg pancerny Pierwszy Marszałek, którego wagony artyleryjskie były kolejno w służbie u bolszewików, Białych, znów u bolszewików, Polaków, Sowietów i Niemców - link (a tutaj: link1 , link2 rysunki tego typu wagonów artyleryjskich, z tej strony)



Obok święta Katarzyna od kolejarzy



Oraz pierwsza z wieżyczek strażniczych na trasie



Hala nr 5 (hala napraw wagonów osobowych, numeracja nadana w czasie funkcjonowania obozu) w obozie pełniła funkcję pomieszczenia przejściowego, gdzie odbywała się wstępna selekcja wysiedlonych. Przy niej jest pomnik... czy też bardziej strefa pomnikowa.





Hala nr 3 - kuźnia (w obozie umieszczano tam kolejarzy i tramwajarzy z rodzinami, a później – mężczyzn uznanych za zdolnych do pracy), a ten budynek za drzewem, to Rozdzielnia Energetyczna.



Hala nr 2 - oddział usług technicznych (w 1944 obozowy szpital)... a teraz jakiś Adibas czy coś w tym stylu.



Obok parking rowerowy chyba jeszcze z czasów ZNTK, a obok nowszy daszek z ławką-palarnią.



A niedaleko kolejna wieżyczka



Docieramy do pompowni i znajdującego się za ogrodzeniem dawnego szpitala robotniczego, a potem szkoły dla dzieci robotników warsztatów (ten budynek z wieżyczką)




W jednym ze zbiorników wody obok robimy sobie rozwałkę... bo słońce zaczęło wyglądać zza chmur i robi się duszno, a w środku cień i przyjemny chłodek.





Resztki bocznic wiodących od bramy XI (swoją drogą ta numeracja jest jakaś dziwna... jeszcze jej nie rozgryzłem). Gdzieś totaj była waga kolejowa.



A oto i brama XI - od środka... a potem od zewnątrz




Papiernia... budynek wybudowany jako papiernia, ale produkcja nigdy nie ruszyła, w czasie I wojny był tu ponoć rosyjski szpital polowy, a potem warsztaty kupiły budynek i urządziły mieszkania dla kolejarzy. W 1941 tutaj byli skoszarowani Żydzi z obozu pracy.



Brama XIV i nadal fukcjonująca (chyba) bocznica.



Kolejna wieżyczka, ta widoczna z okien pociągu za napisem na murze "Tędy przeszła Warszawa".



Idziemy bocznicą wzdłuż Hali nr 1 (napraw wagonów towarowych), tutaj umieszczano ludzi niezdolnych do pracy. Przy;ega do niej kolejna wieżyczka





Koniec bocznicy i ciuchcia 409Da vel SM04 (link)




Jakiś zbiornik ppoż itp





Neogotycki "Pałacyk", czyli budynek administracyjny warsztatów, też doskonale widoczny z pociągu... przynajmniej dopóki nie zamontowali ekranów



No i tyle...